Goed of fout? Pleidooi voor deugdendebat
De afgelopen weken stonden de kranten weer vol van Nederland als belastingparadijs. De spook bv’s in Nederland en het groot aantal BV’s op de Kaaimaneilanden, Bermuda en andere niet echt bekende werklocaties. Alles gericht op zo min mogelijk belasting betalen, want belasting betalen is zonde van het geld. Een Amerikaans standpunt dat tot permanente uitholling van solidariteit en beheer en onderhoud van het gemeenschappelijke leidt (lees Geert Mak’s: Reizen zonder John).
In veel verdedigingslinies van bedrijven en organisaties kom ik het argument tegen van ‘het is niet verboden volgens de wet’ of ‘internationale regelgeving maakt het mogelijk en we verslechteren onze concurrentiepositie als wij het niet doen (en zij wel)’.
De eigen moraal wordt uitgeschakeld vanuit een soort slachtofferschap: ‘ach, we vinden het ook wel vervelend, maar we kunnen niet anders…’ Definitie van moraal is niet: ‘ik doe wat mijn buurman doet’ maar ‘ik heb mijn geweten geraadpleegd en ik vind dat ik met mijn keuzes en handelen het goede en het juiste doe’.
Ik pretendeer niet dat ik dat zelf allemaal in mijn leven goed en juist heb gedaan. Misschien juist daarom dat ik probeer, elke dag opnieuw, me bewust te zijn van de deugdenethiek verwoord in de zeven deugden: Voorzichtigheid, Gerechtigheid, Gematigdheid, Moed, Geloof, Hoop en Liefde.
De zeven zonden zijn verwoord als: Hoogmoed, Hebzucht, Wellust, Jaloezie, Onmatigheid, Woede en Luiheid.
Ik kan het ontwijken van belastingen met ‘slimme constructies’ niet anders zien dan ‘Hebzucht’, en als tegenhanger van ‘Gerechtigheid’. Belasting betalen is dé belangrijkste sleutel in de ontwikkeling van landen en economieën. Tax justice is om die reden een belangrijk thema in internationale samenwerking. We gaan onze geloofwaardigheid toch niet te grabbel gooien voor postbusfirma’s?