Het schandaal dat ‘asbestdaken’ heet: tijd voor actie!
Afgelopen week was het opnieuw raak. Bij een brand in Harlingen zijn asbestvezels verspreid. Harlingen is echter niet de enige asbestbrand; alleen al in juni waren er branden in Alphen aan den Rijn, Geesteren, Heerenveen en Amsterdam. Het signaal voor de omgeving? Ramen en deuren dichthouden, want asbest zit bij een brand in de lucht. Asbest is dodelijk en er moet een programmatische aanpak komen voor de enorme asbestberg in Nederland.
In de wederopbouw na de Tweede Wereldoorlog is asbest opgekomen in de bouw. Asbest was goedkoop qua productie en in de verwerking en had allerlei goede eigenschappen. Terug naar de realiteit: de vaak desastreuze gevolgen van asbestkanker kennen we helaas allemaal. Daarom kwam er in 1993 een totaalverbod op alle producten waarin asbest is verwerkt.
Asbestslachtoffers
Anno 2015 overlijden er jaarlijks in Nederland nog steeds ongeveer 1.000 mensen aan de gevolgen van asbest. Vanaf 2040 wil de Rijksoverheid geen nieuwe asbestslachtoffers meer. Een zeer cynische ambitie, zeker als u met mij meerekent. Het verbod op asbest dateert uit 1993, ruim 20 jaar geleden. Het Rijk rekent erop dat iedereen die langere tijd met asbest werkte, in 2040 al overleden is.
Naast die ambitie voor 2040 doet het Rijk gelukkig meer. Er geldt vanaf 2024 een verbod op asbestdaken: alle asbestdaken moeten dan verwijderd zijn! Maar wat gebeurt er in de praktijk? Bitter weinig. Natuurlijk, overal zijn mooie voorbeelden van regionale of lokale initiatieven, waarbij met subsidieregelingen asbestdaken worden vervangen door bijvoorbeeld zonnepanelendaken. Maar deze acupunctuur-benadering gaat er mijns inziens niet toe leiden dat de klus over negen jaar geklaard is. Door het ontbreken van een gezamenlijke aanpak ontstaat er immers geen aantrekkelijke, efficiënt werkende markt.
Innovatieve aanpak
Hoe anders was dat in de jaren negentig toen na de ontdekking van de bodemverontreiniging van Lekkerkerk. VROM nam direct een actief regisserende rol en creëerde hiermee een daadkrachtige en innovatieve aanpak van alle verontreinigende locaties in Nederland. Dit werd gefaciliteerd door een ‘kennis en innovatieprogramma bodemsanering’ waarin wetenschap, bedrijven, probleemeigenaren én overheid samen innoveerden.
Hoe groot is de uitdaging? In een rapport is becijferd dat er in Nederland 248.819.920 m² asbestgolfplaten en 51.108.475 m² vlakke platen zijn gebruikt. Hoeveel daarvan al is verwijderd, is onbekend, maar het merendeel zit nog op onze daken en gevels. Prioriteitsstelling is altijd nodig bij zo’n omvangrijke opgave. Goede meetmethoden die snel en efficiënt werken en betrouwbaar zijn Voor asbest zijn er genoeg gerenommeerde bureaus die efficiënt onderzoek kunnen doen.
Ambitieus programma
Voor asbest is het mijns inziens ook hard nodig dat we een ambitieus en innovatief programma ontwikkelen. Er zijn inmiddels verschillende partijen aan de slag gegaan met het verwerken van asbesthoudend afval om te bezien of asbest door behandeling onschadelijk gemaakt kan worden én bovendien weer nuttig toepasbaar kan zijn. Dat is wat de circulaire economie graag wil. En niet dat we massaal onze asbestplaten in witte zakken verdelen zodat we het ‘gratis’ kunnen inleveren bij de vuilstort.
Mijn wens is dat er zo min mogelijk asbestslachtoffers bij komen. Mijn droom is dat over negen jaar, volgens plan, álle asbestdaken in Nederland verwijderd zijn. Maar ook dat we die enorme hoeveelheid materiaal hebben verwerkt in nuttige bouwstoffen en niet voor het nageslacht op een hoop hebben gegooid. Daarom maak ik me sterk voor een programmatische aanpak, waarbij kennis, innovatie én werkgelegenheid en export hand in hand gaan. De door het Ministerie van Infrastructuur en Milieu gereserveerde 75 miljoen euro moeten we dáárvoor gebruiken! Wie helpt mij?
Annemieke Nijhof
CEO Tauw Group
pastor Klaas
jul 23, 2015 @ 10:39:31
Eindelijk een eerlijk verhaal over asbest! Hoeveel mensen gebruiken het woord ‘schandaal’ als het over asbest gaat? Iemand in mijn vriendenkring kreeg ontslag toen hij misstanden rond asbestafhandeling aan de kaak stelde. Nog steeds niet opnieuw aan het werk. Ook dat hoort bij het asbestschandaal… Althans wat ik van hem begrepen heb (ik ben zelf geen deskundige).
Ik hoop dat uw droom waarheid wordt, en dat hij weer in de branche aan het werk kan. Werk genoeg!!
Vincent Rondwijk
sep 10, 2021 @ 15:40:52
Gelukkig zien we al dat er subsidies bestaan voor het verwijderen van asbest. Toch lijkt het me ook goed wanneer er beter in kaart wordt gebracht hoeveel asbest er nog opgeruimd moet worden. Het zou inderdaad ook mooi zijn wanneer we dit materiaal kunnen omzetten in nieuwe bouwstoffen.