dec 21, 2015

Sterrenstatus? Topvrouw, machtig mens of ster van Bethlehem?

admin Geen categorie 1 Comment

Afgelopen zaterdag publiceerde de Volkskrant ‘de top 200 van invloedrijkste Nederlanders 2015’. Ik bleek op de 99-ste plaats te staan. Een bijzondere ervaring.

In het artikel wordt regelmatig gesproken over macht. Ik heb me nooit afgevraagd waar ik sta in het klassement van de macht. Ik heb eigenlijk een weerstand tegen dat woord. Macht is zo vaak de basis voor ‘machtsmisbruik’, of ‘machtsvertoon’. Onderdrukking van degene die machteloos is. Ik heb altijd meer gevoeld voor het woord ‘invloed’.

Het essentiële verschil tussen macht en invloed is ‘keuzevrijheid’. Als ik macht uitoefen over een ander, heeft de ander geen keus. Ik ben de baas, ik kan een besluit nemen en doordrukken. Bij sommige ontslagen in de afgelopen jaren was dat ook zo. Ik ging af op mijn oordeel over wat het goede was, en daarmee ondergingen anderen de gevolgen. Zij stonden machteloos. Het is iets wat ik doe als ik denk dat het moet. Maar ik beleef er geen plezier aan. Het woord ‘machtswellusteling’, degene die lust beleefd aan het uitoefenen van macht, is niet op mij van toepassing. Het kwelt me eerder. Omdat ik me zo bewust ben van het feit dat de ander machteloos is.

Invloed is voor mij een veel fijner woord. Bij invloed probeer je de ander te bewegen. Maar de ander heeft  wel een keus om zich daaraan te onttrekken. Opmerkelijk genoeg worden in het artikel de woorden macht en invloed als synoniemen gebruikt, terwijl het voor mij echt wezenlijk anders is. Ik ben graag invloedrijk. Ik ben graag nummer 99 op de lijst van meest invloedrijke personen in Nederland.

Trots
Ik ben er heel erg trots op dat ik algemeen directeur van Tauw ben. Tauw is een mooi bedrijf, met een mooie geschiedenis, een fantastische missie, een aantrekkelijke toekomst. Een bedrijf waar mensen graag werken: een aantal jaren of hun hele leven lang. Ik draag Tauw uit in alles wat ik doe.

Tegelijkertijd ben ik meer dan Tauw. Ik probeer in mijn nevenfuncties een brug te zijn. Tussen de overheid en het bedrijfsleven, tussen maatschappij en organisatie. Een brug tussen denkkracht en doekracht. Tussen toekomst en hier-en-nu.

Ik denk mee met de ministeries die verantwoordelijk zijn voor de leefomgeving van Nederland, als lid van de Raad voor de Leefomgeving en Infrastructuur. Daarin adviseer ik over het landschap, de omgevingswet, de mainports en de energievoorziening.

Verder houd ik toezicht op andere organisaties. De Nederlandsche Bank, die de functie van ‘bewaker van de financiële sector’ combineert met de functie van ‘Nationale Bank’. Het waterbedrijf Evides die drinkwater levert aan inwoners en dat combineert met commerciële levering van industriewater aan bedrijven. Aan ARK Natuurontwikkeling: een stichting die zich bezighoudt met het realiseren van nieuwe natuurgebieden. En aan de Bouwcampus, waar we de vernieuwing in de bouw proberen te realiseren.

De vraag is dan natuurlijk: wanneer doe ik het goed, wanneer ben ik tevreden, wat wil ik dan eigenlijk? Ik denk daar veel over na. En het antwoord op deze vragen is nooit klaar (helder of af).

Leiderschap
Wat mij drijft is rechtvaardigheid, transparantie, verbinding en vernieuwing. Ik heb met de jaren geleerd dat ik veel invloed kan uitoefenen op mensen. Op hun persoonlijke ontwikkeling. Op hun zelfinzicht. Op hun zelfvertrouwen. Op hun ambitie om invloedrijk te zijn.
Dat is de essentie van leiderschap. Dat jij niet de koers bepaalt, maar dat je een instrument bent in het vinden van de koers van anderen. Dat jij niet overal energie in steekt, maar energie bij anderen vrijmaakt. Dat het niet jouw gedachten zijn die een organisatie in beweging krijgen, maar het feit dat anderen hun gedachten de vrije loop laten gaan.

In crisistijd gaat dat niet. Dan wordt de leider aangesproken op koers, overtuigende verhalen en ferme ingrepen. Dat was nodig. Ik heb dat met verve gedaan. Maar er is nu een nieuwe tijd. Een tijd die zich leent voor een een leider die zich gedraagt als katalysator. Als chemisch technoloog weet ik dat een katalysator geen ‘eigen plan’ heeft, maar zich dienstbaar maakt aan het versnellen van de reacties, de ambities, de groei en ontwikkeling van anderen.

Stralende ster
Ik wil graag de stralende ster zijn in de verte. De ster die lang geleden een enorme aantrekkingskracht had op de herders in het veld. En op de drie koningen. Zij wisten niet wat de bedoeling was. Ze doorzagen geen plan. Maar ze voelden zich wel aangespoord om zelf op weg te gaan, hun eigen pad te volgen.

Ik wens je alle goeds met de kerst en de jaarwisseling. Tijd om stil te staan bij jezelf en alles wat je lief is.

Annemieke Nijhof
CEO Tauw